Sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật, công nghệ ảnh y tế đã tạo ra nhiều phương tiện thiết bị y tế (chẩn, trị) tiên tiến, hiện đại được đổi mới thường xuyên, liên tục hàng năm – nó đang làm đảo lộn nhiều phương pháp chăm sóc sức khỏe, tác động không nhỏ đến các nguyên lý tổ chức như kiến trúc không gian khám – chữa bệnh.
Thiết bị chẩn đoán bằng hình ảnh: trước đây chỉ được cung cấp thiết bị Xquang thường quy nhưng hiện nay đã có các máy X quang tăng sáng truyền hình, kỹ thuật số, siêu âm các loại đen trắng, màu 4 chiều, máy CT – Caneer, máy cộng hưởng từ (MPI); máy PETCT…
Thiết bị xét nghiệm: hiện đại theo chuyên môn sâu như kỹ thuật Enzym, kỹ thuật hóa học khô, kỹ thuật phổ hấp thụ nguyên tử, cùng các thiết bị phân tích tự động đa thông số đang làm thay đổi về chất trong chẩn đoán trên lâm sàng có thể phát hiện sớm những dấu hiệu ban đầu của căn bệnh.
Thiết bị thăm dò chức năng: nhiều loại thiết bị mới dễ dàng kiếm tra khả năng của các bộ phận chức năng cơ thể như máy đo điện não đồ, điện tâm đồ, hô hấp ký, đặc biệt có thiết bị định hướng chẩn đoán, thiết bị nội soi…
Tiêu chuẩn thiết kế phải đồng bộ và phù hợp với từng công năng
Thiết bị phục vụ công tác hồi sức cấp cứu: ngoài các thiết bị cấp cứu thông thường như: giường cấp cứu đa thông số monito, dụng cụ thủ thuật, còn có các thiết bị chuyên dụng phân theo các chuyên khoa cấp cứu như Hồi sức hô hấp, Hồi sức tuần hoàn tim mạch, Hồi sức tiết niệu, Hồi sức tiêu hóa, Hồi sức ngộ độc và Chăm sóc tích cực (ICU).
Thiết bị và nội thất phòng mổ: đã được đổi mới, nhiều thiết bị hiện đại vì phòng mổ là nơi tập trung công nghệ, kỹ thuật y tế cao để can thiệp y khoa cứu chữa cho bệnh nhân. Không gian làm việc phải đủ diện tích tiện nghi và không gây trở ngại cho việc thao tác hoạt động của phẫu thuật viên, các điều kiện môi trường vi khí hậu (nước sạch, vô khuẩn, ánh sáng lạnh, độ rọi lớn, không khí nhiệt độ mát, sạch liên tục luân chuyển và có áp lực ( ) so với xung quanh nhưng độ ồn phải đảm bảo ở mức cho phép. Ngoài ra các thiết bị, tiện ích cung cấp đầy đủ, liên tục như dịch truyền, máu, khí y tế và các dụng cụ vật tư tiêu hao cần thiết.
Tuân thủ nguyên tắc khu phẫu thuật phải là khu vực sạch nhất được nghiên cứu thiết kế hoàn chỉnh từ dây chuyền công năng hệ thống giao thông và bố cục vị trí đến việc chỉ định các vật liệu thiết bị hoàn thiện đó là những phòng sạch đạt chuẩn quốc tế cao, cấp độ Claas 100000-10000 và 1000.
Thiết bị điều trị bằng tia xạ: những ứng dụng tiến bộ khoa học trong lĩnh vực phóng xạ hạt nhân đã làm thay đổi cơ bản kỹ nghệ y học, nhiều kỹ thuật mới được sử dụng tích cực có hiệu quả ở Việt Nam như dao gama, máy gia tốc, máy xạ trị áp sát liều cao, áp sát liều thấp. Để sử dụng các thiết bị đặc hiệu bắt buộc các cơ sở phải có đủ các điệu kiện hạ tầng kỹ thuật tương thích đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, cho bác sĩ và cho cộng đồng.
Công trình kiến trúc nói chung và công trình bệnh viện nói riêng chịu sự tác động rất lớn của điều kiện khí hậu gió, mưa nắng, địa hình, địa vật của từng vùng lãnh thổ. Thiết kế xây dựng bệnh viện phải phù hợp với các yếu tố đó để tạo nên những kiến trúc có ngôn ngữ, bản sắc của từng vùng, miền, địa phương.
Điều kiện kinh tế phát triển, xã hội ổn định dẫn đến các nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, cơ cấu các loại hình bệnh viện cũng thay đổi cơ bản, phát sinh nhiều loại bệnh của thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa, tỷ suất các bệnh ung thư, tim mạch gia tăng cùng với sự lão hóa của dân số và nếp sống sinh hoạt đô thị hiện đại ảnh hưởng lớn đến công tác.
Thiết kế, xây dựng các cơ sở CSSK thích ứng với thời kỳ đổi mới không chỉ tăng về quy mô, cấp độ phục vụ mà còn phát triển đa dạng về loại hình và tăng nhanh về số lượng công trình. Tiến bộ của khoa học và công nghệ y sinh đã tạo ra cách mạng trong thiết bị y tế, phương tiện chẩn đoán, xét nghiệm đều tiến bộ, hiện đại và đổi mới liên tục, làm thay đổi nhiều công nghệ chữa bệnh kinh điển, ảnh hưởng không nhỏ đến việc thiết kế, xây dựng các cơ sở CSSK. Đặc biệt là hệ thống kỹ thuật hạ tầng phải được xây dựng hoàn chỉnh, đồng bộ mới phát huy được thế mạnh mang tính ưu việt của trang thiết bị y tế (TTBYT).
Đổi mới phương thức khám – chữa bệnh và phục vụ y tế như chữa bệnh từ xa, qua mạng Internet, chữa bệnh theo phương pháp y học cổ truyền Đông Tây y kết hợp… đã làm thay đổi cả nội dung hoạt động, hình thức quản lý, quy mô cũng như phương cách tổ chức, thiết kế xây dựng các cơ sở CSSK phù hợp với chính sách xã hội hóa y tế, công bằng trong công tác CSSK.
Bệnh viện – Cơ sở CSSK có chức năng tổng hợp với nhiều nhiệm vụ đan xen, là môi trường lao động của cán bộ, nhân viên y tế đồng thời là môi trường sinh hoạt nghỉ dưỡng của bệnh nhân, mặt khác là môi trường đào tạo nghiên cứu thực tập của sinh viên và cán bộ khoa học. Mỗi hoạt động đều có những yêu cầu riêng, do vậy việc thiết kế, xây dựng các cơ sở CSSK cần phải đáp ứng được những yêu cầu cơ bản là:
– Giao thông trong công trình phải thông thoáng, tránh bị chồng chéo, đường đi hành lang, cầu thang kích thước phải đủ rộng cho việc lưu thông của xe cáng và thiết bị cấp cứu, người khuyết tật.
– Môi trường khám – Chữa bệnh cần đảm bảo vô khuẩn có khả năng cách ly, tránh lây nhiễm và chủ động quản lý được chế độ vi khí hậu khi cần thiết, đảm bảo an toàn bức xạ ion hóa và an toàn sinh học.
– Thiết kế bệnh viện – cơ sở CSSK không chỉ đúng về dây chuyền công năng, đủ tiện ích cho TTBYT mà còn phải có kiến trúc đẹp, không gian hài hòa, thân thiện, tạo điều kiện nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng của người ốm nhưng đầy đủ, thoáng đạt với người phục vụ, đúng với ý nghĩa mà môi trường “Nhà thương”.
Cuối cùng muốn có thiết kế kiến trúc Bệnh viện – cơ sở CSSK tốt phải có thiết kế dây chuyền công nghệ đúng và trang thiết bị y tế phù hợp.